Het
energiededrijf Ijssselmij (tegenwoordig Essent) bouwde in 1987 in de rivier
de Vecht, naast de stuw "de Haandrik" in de gemeente Gramsbergen, een waterkrachtcentrale
met een vermogen van 100 kW. Het project bestaat uit een waterturbine en
de benodigde bouwkundige werken. De investering bedroeg circa 1,5 miljoen
gulden. Naar verwachting zal de turbine jaarlijks 530.000 kWh electriciteit
opleveren, die aan het openbare elektriciteitsnet geleverd zal worden.
De realisatie van het project werd mogelijk door subsidies van het Ministerie
van VROM en de Nederlandse Energie Ontwikkelings Maatschappij. Daarnaast
mag de welwillende medewerking van Rijkswaterstaat en de dienst der Domeinen
niet onvermeld blijven. Uitgangspunt bij het ontwikkelen van dit project
was de toepasbaarheid van de gebruikte turbine in derde wereldlanden.
In het concessiegebied van Ijsselmij is
de stuw "De Haandrik" gezien het waterdebiet, de valhoogte en de nodige
bouwkundige voorzieningen, de best mogelijke plaats voor een waterturbine.
In overleg met Rijkswaterstaat is besloten de turbine aan de linkerzijde,
stroomafwaarts gezien, van de stuw te realiseren. Het geheel is geplaatst
op een, onderheide, betonfumdering. De turbine is ontwikkeld en geleverd
door de Machinefabriek Jansen Venneboer BV uit Wijhe, en uitgevoerd met
een vierbladige rotor, waarvan de bladen verstelbaar zijn. Het voordeel
van deze verstelbaarheid is dat van de turbine het vermogen kan worden
geoptimaliseerd naar de plaatselijke omstandigheden daar de hoeveelheid
water en de valhoogte in iedere situatie anders is. Door middel van een
tandwielkast wordt het lage toerental van de rotor (150 omwentelingen per
minuut) verhoogd tot het vereiste bedrijfstoerental van 1500 tpm van de
synchrone generator. Een automatische regelklep zorgt ervoor dat de turbine
qua vermogen gestuurd wordt. Deze regelklep bevindt zich voor de leidschoepen
en vervangt het gecompliceerde conventionele systeem van leidschoepen verstelling.
De functie van de regelklep is het regelen van het afgegeven vermogen met
behoud van een zo hoog mogelijk rendement. De bouwhoogte van de turbine
kon beperkt blijven doordat de diffusor (uitstroom-opening) tevens de voet
van de turbine is. Dit is van groot belang bij geringe valhoogte. Gezien
de toepasbaarheid van de turbine in ontwikkelingslanden is bovenal gelet
op de betrouwbaarheid en geringe storingsgevoeligheid, dit alles bij een
gunstige prijs/prestatie verhouding.
De maximale valhoogte bedraagt circa 2 meter.
Op basis van debiet en valhoogte is de oipbrengst van de turbine geraamd
op ongeveer 530.000 kWh per jaar, vergelijkbaar met het elektriciteitsgebruik
van ongeveer 180 gezinnen.
Technische gegevens:
Algemeen: |
|
locatie |
Stuw "De Haandrik", Gramsbergen |
opstelling: |
links naast de stuw |
valhoogte: |
circa 2 meter |
debiet: |
nominaal 7 m3/s |
opbrengst: |
530.000 kWh/jaar |
|
|
Generator
gegevens |
|
fabrikant, type: |
Stanford SC 344 B synchroon |
vermogen: |
165 kVA |
spanning: |
380 V |
frequentie: |
50 Hz |
aandrijving: |
1500 tpm via cardanas |
|
|
Turbine
gegevens |
|
fabrikant: |
Jansen Venneboer |
type |
RR 1600 |
propellor diameter: |
1.6 m |
toerental: |
150 tpm |
rotorbalden |
4 aluminium brons |
tandwielkast |
2-traps |
asvermogen |
110 kW |
gewicht: |
17.000 kg |
|
|
|
|
Bron: folder Ijsselmij (maart
1988)
Opbrengst
kWh geproduceerd
|
Verwachting
|
1988
|
1989
|
1990
|
1991
|
1992
|
Totaal
|
544,000
|
298,140
|
264,450
|
235,651
|
149,907
|
118,700
|
Economische gegevens
Initiele investering (1988) Fl 1,440,735
Automatic trash rack (1990) Fl 90,248
Verwachte onderhouskosten Fl 10,000/jaar
jaar
|
bedrijfskosten
|
inkomsten
|
|
(guldens)
|
(guldens)
|
1988
|
29,000
|
14,000
|
1989
|
17,000
|
12,000
|
1990
|
19,000
|
18,000
|
1991
|
12,000
|
7,000
|
(bron:http://194.178.172.86/register/datare/ccr01618.htm)
|